In de regio rondom de twee belangrijke Oost-Oekraïense steden Donetsk en Loehansk zijn zondagochtend de stemlokalen opengegaan voor een omstreden referendum. De bevolking kan zich uitspreken voor of tegen afscheiding van Oekraïne.

In beide gebieden zijn Oekraïense regeringstroepen bezig met een antiterreuroperatie tegen separatisten. De regering in Kiev, de Europese Unie en de Verenigde Staten erkennen het referendum niet. Ook de Russische president Vladimir Poetin heeft de separatisten opgeroepen de volksraadpleging uit te stellen.

Om 08.00 uur (07.00 uur Nederlandse tijd) zijn in en rond de stad Donetsk 1527 stemlokalen open gegaan, vooral in schoolgebouwen. Ook in Loehansk kunnen de Oekraïners tot 22.00 uur hun stem uitbrengen. ,,De uitslag van het referendum geldt, ongeacht de opkomst”, aldus de organisator van de volksstemming in Donetsk, Roman Ljagin.

‘Hoge opkomst’

Rond het middaguur zou ruim 32 procent van de kiesgerechtigden zijn stem hebben uitgebracht. In de regio Loehansk zou de opkomst nog een stuk hoger liggen. Daar was rond het middaguur al rond de 65 procent van de kiesgerechtigden op een stembureau afgekomen. Dat zei het hoofd van de regionale kiescommissie Aleksandr Malijin op een persconferentie.

Onafhankelijke bevestiging van de cijfers is niet mogelijk. Het aantal stemmen van twee locaties aan de rand van de stad Krasni Liman moeten nog worden geteld. Daar zijn zondag gevechten gemeld. Ook is het de kiescommissie nog niet gelukt contact met de locaties op te nemen.

Stembiljetten onderschept

Volgens Malijin bleef 20 procent van de stemlokalen dicht, die in het noorden van de regio liggen. Oekraïne zou daar de aanvoer van de stembiljetten verhinderen, volgens het Russische persbureau Interfax. Nieuwswebsite Obezrevatel meldde dat Oekraïense troepen zaterdag in Donetsk pro-Russische activisten met 100.000 stembiljetten hebben onderschept. Nog voordat het referendum was begonnen, was op deze biljetten het hokje met 'ja' alvast ingevuld.

In beide gebieden waar gestemd wordt, zijn Oekraïense regeringstroepen bezig met een antiterreuroperatie tegen separatisten. In de omgeving van de oost-Oekraïense stad Slovjansk vond zondagochtend een schietpartij plaats tussen Oekraïense militairen en pro-Russische milities. Ook waren er zware explosies te horen.

Blackwater in Oekraïne

Aan Oekraïense zijde zouden honderden goed getrainde Amerikaanse beveiligers actief zijn. Volgens de Duitse zondagskrant Bild am Sonntag gaat het om 400 specialisten van de firma Academi, vroeger bekend onder de naam Blackwater. De krant baseert zich op berichten van de Duitse inlichtingendienst BND. De informatie van de BND zou afkomstig zijn uit de Verenigde Staten. De huurlingen zouden vooral een coördinerende en leidinggevende rol hebben in de strijd tegen de separatisten in de regio Slovjansk.

Blackwater speelde eerder in Irak een duistere rol. De huurlingen hadden er van het Amerikaanse leger de vrije hand gekregen, trokken zich niets aan van de regels en wetten en schoten er geregeld op los. In 2007 richtten beveiligers van de firma een bloedbad aan op een markt in Bagdad toen ze lukraak om zich heen begonnen te schieten. 17 burgers vonden de dood.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl